tangazo
linalowazuia zaidi ya watu 200, wakazi wa wilaya hiyo kuingia katika nyumba ya
mtu, kuongea na watu waliotengwa au kupata huduma za kijamii kijijini hapo.
Tangazo
lililosambazwa katika Ofisi za Serikali za Kata na maeneo mengine
wilayani Serengeti, Mkoa wa Mara, linaweza kutafsiriwa au kutoa picha kwamba
utawala bora, haki za binadamu na utawala wa sheria hauna nafasi kwenye wilaya
hiyo.
Hilo ni
tangazo linalowazuia zaidi ya watu 200, wakazi wa wilaya hiyo kuingia katika
nyumba ya mtu, kuongea na watu waliotengwa au kupata huduma za kijamii kijijini
hapo.
Baadhi ya waathirika wakitoka ofisi ya Mtendaji kata ya Mbalibali kutafuta msaada wa serikali bila mafanikio,
Baadhi ya waathirika wa maamzi hayo wakiwa ofisi ya serikali ya kijiji cha Koreri wakisaka msaada wa serikali bila mafanikio.
Iko hivi,
mtu yeyote anayeongea na watu hao au kuwapa huduma yoyote hutozwa faini ya
ng’ombe watano au kulipa Sh 500,000 ambazo huangukia mikononi mwa wazee wa mila
badala ya kufanya shughuli za maendeleo.
Pamoja na
uamuzi huo kukiuka Katiba ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania ya mwaka 1977
Ibara ya 12 hadi 17, mamlaka za Serikali zimeshindwa kuchukua hatua stahiki dhidi
ya wahusika na kuwafanya wakazi hao wa Kitongoji cha Kisiwani, Kijiji cha
Koreri, Kata ya Mbalibali, kilichopo umbali wa kilometa 20 kutoka mjini Mugumu
kuishi maisha ya dhiki kwa zaidi ya mwezi mmoja sasa.
Wazee hao wa
mila wa ukoo wa Inchage, wanadaiwa kupoteza hadhi mbele ya jamii kwa kudaiwa
kutumiwa na baadhi ya watu kwa maslahi yao, ikiwemo wana siasa ili kuwakomoa
wengine wanaowaona tishio kisiasa.
Chanzo
Mwita
Kitagira (38), mmoja wa waathirika wa uamzi huo, anasema kuwa kutengwa kwao
na wazee wa mila kumetokana na mgogoro wa ardhi kati yao na mtu
aliyemtaja kuwa ni jirani yao (jina limehifadhiwa). Anasema kuwa hayo
yametokea wakati wao wana kesi na mtu huyo waliyoifungua Baraza la Ardhi Kata
ya Mbalibali wakimlalamikia kwa kuvamia eneo lao.
“Nilishangaa
kuitwa na wazee wa mila, nilipofika waliniambia kuwa nilikaidi uamuzi wao wa
kuamuru eneo hilo nimwachie tunayeshitakiana naye. …Niliwaambia kuwa suala hilo
liko kwenye vyombo vya sheria, wakasema nimewadharau, nivue kiatu niwaachie.
Nilikataa, ndipo wakaapa kuwa nitaona huku wakidai kuwa nimewadharau,”
Kitagira anasema kwa masikitiko.
Anasema kuwa
Mei 10 lilipigwa baragumu na kupata taarifa kuwa wazee wa mila wamepanga
kuteketeza mji wake naye akalazimika kutoa taarifa kwa mwenyekiti wa Serikali
ya kijiji na Ofisa Mtendaji kata, ambao walilazimika kutaka kujua lengo la
kuitisha mkutano huo. Hata hivyo, walidai wana matangazo muhimu.
“Walichofanya
ni kutangaza kuwa tangu siku hiyo, wameutenga ukoo wote wa Masero na hakuna mtu
kufika au kuzungumza na sisi, wala kununua kitu katika maduka ya kijiji, wala
kupata huduma za kijamii. Pia, atakayetuuzia au kutuhudumia naye atatengwa, au
kulipa faini ya Sh 500,000. Hapa tulipo, huduma zote tunalazimika kuzifuata
mjini,” anasema na kuongeza:
“Watoto wetu
wanaosoma walikuwa wamezuiwa kusoma, lakini mwalimu mkuu akawakatalia wazee wa
mila akiwaeleza kuwa kisheria watoto wana haki ya kusoma, kupata huduma za
afya. Lakini kwetu bado ni vigumu hatujui kama tutaweza kujiandikisha kwenye
Daftari la Kudumu la Kupiga Kura, maana hatutakiwi kuchangamana na watu
wengine.”
Naye Samwel
Masero (62), mstaafu wa Jeshi la Wananchi ambaye pia amekumbwa na adhabu hiyo
anasema kuwa mgogoro huo ulianzia Baraza la Usuluhishi la Kijiji, akapewa haki
lakini mwenzake akaamua kwenda kufungua shauri Baraza la Ardhi la Kata.
ni hapo.
“Wakati shauri likiendelea, mlalamikaji
akaenda kwa wazee wa mila wakafika eneo la mgogoro na kutoa uamuzi kuwa eneo
hilo aachiwe mlalamikaji, wakati uamuzi wa kisheria haujatolewa.
Hatukukubaliana, ndipo wakadai sisi tumewadharau na kutoa uamuzi wa
kututenga,”anasema.
Masero anasema kuwa waliwasiliana na
uongozi wa kijiji, kata na Mkuu wa Wilaya ya Serengeti, ambao hawajatatua
mgogoro huo, wameshikwa na kigugumizi huku wao wakiendelea kutaabika na wananchi
wengine wanaozungumza nao wanatozwa faini na wengine kutengwa .
“Mkuu wa wilaya nimemwona mara tatu
bila ufumbuzi; mara zote amesema anawaagiza ofisa mtendaji kata, ofisa mtendaji
tarafa na sasa ni zaidi ya mwezi mmoja, hakuna ufumbuzi, nasi tunazidi kuathirika.
Kesi ya msingi haisikilizwi kwa kuwa wazee wa baraza wanaogopa kuongea nasi,
hata mashahidi wanaogopa kuongozana nasi. Hii ni hatari, wilaya inaongozwa kwa
sheria za mila?”anahoji.
Viongozi wajichanganya
Viongozi wa Serikali ya Kijiji cha
Koreri, Kata ya Mbalibali, Tarafa na Mkuu wa Wilaya hiyo kwa nyakati tofauti
wamekuwa na kauli za kujichanganya kuhusu adhabu zinazotolewa na wazee wa mila.
Ofisa Mtendaji wa Kijiji cha Koreri,
Kisiri Chacha anasema kuwa kwa uamuzi wa wazee wa mila, wao hawana hatua zaidi
ya kuchukua kwa sababu wao wanaongoza kwa mjibu wa sheria na mila, hivyo
waliotengwa wanatakiwa kuwatafuta wazee wa mila ili waelewane nao.
“Mimi natokana na jamii hii, sasa
wazee wakishaamua, aliyeadhibiwa anatakiwa kuwafuata hao ili kuomba apunguziwe
adhabu,”anasema.
Mwenyekiti wa Serikali ya Kijiji
hicho, Joel Simioni anakiri ofisi yake kuhusika katika hatua ya usuluhishi na
kutoa haki kwa Masero, kutokana na kujiridhisha kwa ushahidi wa majirani na
kutaka asiyeridhika kwenda kufungua shauri Baraza la Ardhi la Kata.
“Licha ya kufungua lalamiko katika
Baraza la Ardhi la Kata, Masero akaenda kwa wazee wa mila ambao
hawakutushirikisha katika uamzi wao na kutoa adhabu hata kwa wasiohusika na
mgogoro. Kama ofisi, hatujachukua hatua za kuwaita wazee wa mila kuhusu suala
hili, ingawa waliotengwa wameshafika kulalamika,”anasema.
Pia, Ofisa Mtendaji wa kata hiyo,
Peter Hagare, anakiri uamuzi wa wazee wa mila umechukuliwa wakati kuna mashauri
mawili kuhusu suala hilo mbele ya Baraza la Ardhi la Kata, moja likimhusu
Yatancha Ntagira anayedai mazao yake yaliharibiwa, nyingine ya Mwita Marwa
kuhusu eneo lao kuvamiwa .
“Baraza la Ardhi la Kata wameshindwa
kusikiliza mashauri haya kwa kuwa wazee wa mila wameingilia na kutoa uamuzi
unaowafanya waogope kutengwa….hata wao wakionekana wanaongea na watuhumiwa
waliotengwa, watatengwa na jamii. Hata mashahidi hawawezi kujitokeza,”anasema.
Anakiri kupokea maagizo ya mkuu wa
wilaya, kupitia kwa ofisa tarafa, kushughulikia uamuzi wa wazee wa mila, hata
hivyo anasema kuwa uamuzi wa wazee hao umekiuka haki za msingi za waliotengwa.
“Naendelea kufuatilia kwa kuwa wazee wa mila waliotoa uamzi hawakai kata hii
wanatoka maeneo tofauti,” anasema bila kubainisha lini atakutana nao.
Ofisa Tarafa ya Rogoro, Shaweshi Sipemba naye anakiri kuagizwa na Mkuu wa
Wilaya kumaliza tatizo hilo na kueleza kwamba angekutana na waliotengwa,
viongozi wa Baraza la Ardhi la Kata, wazee wa mila na aliyefikisha shauri kwao
Juni 15 mwaka huu katika ofisi ya kata. Hata hivyo, hadi sasa hakuna kikao kilichofanyika.
Mkuu wa wilaya
Mkuu wa Wilaya ya Serengeti, Ally Maftah anakiri kupata taarifa akieleza
kwamba ametuma wasaidizi wake kuchukua hatua za kisheria.
“Natarajia kwenda kukutana nao, maana, hivi karibuni, watu watano wameuawa,
chanzo ni wazee wa mila. Lazima mambo haya yadhibitiwe na wapewe mipaka ya kazi
zao. Huwezi kuwatenga watu kwa kosa la mtu mmoja, hili halikubaliki,”anasema
Maftah.
Hata hivyo ni zaidi ya mwezi mmoja tangu alipopata taarifa hizo, kiongiozi
huyo hajaenda Kata ya Mbalibali wala kuchukua hatua yoyote.
Wajumbe wakimbia mahojiano.
Katika hali isiyo ya kawaida, wazee wa Baraza la Ardhi Kata ya Mbalibali
walikimbia wasihojiwe, baada ya Mwandishi wa habari hizi kufika ofisi ya kata
hiyo na kuwakuta wakiwa na na ofisa mtendaji wa kata ambapo licha ya kuombwa
watoe ushirikiano, hawakuwa tayari wakieleza kuwa jambo hilo limeshakuwa gumu
kwao.
Katibu wa Baraza la Ardhi Kata ya Mbalibali, Chacha Nyangi ambaye baadaye
alipatikana tena, alikiri kwamba uamuzi wa wazee wa mila umeathiri shauri namba
3/2015 lililowasilishwa na Chacha, kuhusu eneo lao kuvamiwa ambapo Yatacha
alikimbilia kwa wazee wa mila.
Anasema kuwa inakuwa vigumu kuendelea kusikiliza shauri ambalo upande mmoja
umetengwa na hauwezi kuchanganyika na watu wananchi wengine na kwamba ili
kufikia uamuzi, majirani wanatakiwa kutoa ushahidi lakini ndiyo hao ambao kwa
hukumu ya kimila, kuchangamana nao.
Mwenyekiti wa Baraza la Ardhi Kata ya Mbalibali anasema kuwa uamuzi
uliochukuliwa unakiuka haki kwa kuwa suala hilo lilikuwa kwenye chombo cha
kisheria.
Mzee wa mila
Mzee wa mila wa Kijiji cha Koreri, Matinde Magoiga alipotakiwa kueleza
sababu zilizowasukuma kutoa adhabu hiyo hadi kwa watoto alisema:
“Kulikuwa na dharau kutoka kwa familia ya Masero, tuliagiza eneo hilo wampe
Yatacha, lakini wakakaidi na tukaambiwa kuwa walikuwa wanalima wakiwa na silaha
za jadi. Tukaona tuwatenge.”
Kuhusu sababu za kuingilia chombo cha kisheria kilichokuwa kinasikiliza
mgogoro huo na anayelima shamba hilo kwa sasa, alisema kuwa wao walipokea
malalamiko wakaona wachukue hatua na kwamba hajui nani anayelima hapo. Kuhusu
faini ya Sh 500,000 au ng’ombe wanaopokea kwa watu wanaoongea na familia ya
Masero alisema wao hujilipa posho .